Twardość drewna

Twardość drewna to jedna z kluczowych cech, która wpływa na jego zastosowanie w różnych projektach, takich jak podłogi, meble, schody czy wykończenia wnętrz. Twardość drewna odnosi się do odporności tego materiału na wgniecenia, ścieranie i inne uszkodzenia mechaniczne, co czyni ją istotnym parametrem w wyborze gatunków drewna do konkretnych celów.

Twardość drewna jest definiowana jako opór, jaki stawia materiał ciału, które jest wciskane w jego powierzchnię. Parametr ten jest najczęściej wyrażany w MPa lub  kG/cm2. Jest zależny od m.in. kierunku układu włókien, rodzaju przekroju.

Często mówi się również o twardości jako odporności drewna na ucisk.

Skala twardości drewna – test Janki

Metoda Janki zastąpiła szeroko stosowany test Bugsena, który opierał się na wykorzystaniu stalowej igły o określonej średnicy na głębokość 2mm. Jednak jak łatwo się domyślić metoda ta dawała bardzo szerokie spektrum wyników ze względu na naturalną niejednorodność struktury drewna. Po prostu wszystko zależało w jaką część drzewa badający trafił oraz mocno subiektywne odczuwanie siły nacisku narzędzia przez osobę wykonującą pomiar.

Próbę w metodzie Janki wykonuje się przy użyciu specjalnej maszyny, która stalową kulę o średnicy 11.284 mm (0,44cala) poddaje się obciążeniu ( od wartości 320 do 480 kG/min. przez 120 sekund, dokładność wyniku odczytywana do 5kG). Siłomierz na maszynie podaje wynik badania twardości. Na jedną próbkę drewna przypadają cztery wciski. Próbki jakie wykorzystuje się do tego pomiaru to niewielki prostopadłościany 5x5x7 centymetrów. Wilgotność surowca podczas pomiaru ma wynosić około 15%.

Pewną wadą metody Janki jest zależność od układu słojów w drewnie co widać w testach drzew iglastych, które mają najbardziej zróżnicowaną budowę pnia.

Klasy twardości drewna według Janki:

KLASA I poniżej 34,3 MPa to balsa, topola, świerk, kodła, limba oznaczane jako drewno bardzo miękkie

KLASA II zakres 34,3 – 49 to popularna w Polsce sosna, jałowiec, lipa oznaczane jako drewno miękkie

KLASA III 49-63,7 to popularny przed wojną orzech, wiąz i dąb (sprawdź ofertę naszych łóżek – polecamy łóżko dębowe Montana) oznaczane jako drewno średni twarde

KLASA IV 63,7-98,1 to jesion, teak, jatoba oznaczane jako drewno twarde

KLASA V 98,1-147,1 cis, grochodrzew, grab (najtwardsze drewno z Polskich drzew, budowano z niego koła do powozów i koła młyńskie, w dzisiejszych czasach można go spotkać np. przy wykonywaniu pałek perkusyjnych) oznaczane jako drewno bardzo twarde

KLASA VI powyżej 147,1 to drewno kokosu, hebanu oznaczane jako drewno twarde jak kość

Jednym z absolutnych rekordzistów jeżeli chodzi o najtwardsze drewno jest Gwajkowiec (Guaiacum L.) z Ameryki Środkowej. Ze względu na swoją bardzo dużą gęstość 1,3-1,36 g/cm3 tonie w wodzie. Stosowany w częściach gdzie jest wymagana duża odporność na ścieranie np. krążki do bloków.